Nghiên cứu quá trình khai thác, bảo vệ chủ quyền của đảo Việt Nam, nhất là Hoàng Sa và Trường Sa trong lịch sử, chúng ta nhận thấy rằng: Quần đảo Hoàng Sa luôn là đối tượng quản lý, khai thác và bảo vệ của các tỉnh: Quảng Ngãi, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam và Đà Nẵng. Có lẽ vì thế nên mấy năm qua, các hội thảo khoa học quốc gia, quốc tế cũng như những công trình nghiên cứu chuyên sâu về Hoàng Sa, đều được tổ chức nhiều nhất ở các địa phương này. Điều này cho thấy cha ông ta xưa cũng như các chính quyền Việt Nam qua các thời kỳ, đã căn cứ vào điều kiện cụ thể về địa chính trị, địa kinh tế để giao Hoàng Sa cho Quảng Ngãi, Thừa Thiên Huế hay Quảng Nam hoặc Đà Nẵng cai quản.
Nếu các công trình viết về Hoàng Sa xuất bản trong thời gian gần đây chú trọng nhiều đến các việc khai thác các tư liệu Hán Nôm, các chứng cứ chủ quyền, các luận giải về chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa thì tập sách này lại giới thiệu, phân tích nhiều tài liệu quý, tập trung vào giai đoạn lịch sử 1930 đến năm 1975. Các tác giả đã kỳ công tuyển chọn, sưu tầm, biên tập những tham luận khoa học quốc gia và quốc tế mà mình đực mời tham dự trong thời gian gần đây, những bài báo khoa học được đăng trên các tạp chí uy tín chuyên ngành trong cả nước, những hồi ức của các nhân chứng từng sống và làm việc tại quần đảo Hoàng Sa qua các thời kỳ lịch sử... để hình thành nên tập sách này.
Tác phẩm: Huyện Hoàng Sa qua tư liệu và hồi ức
Tập sách đã dựa trên 3 nguồn tư liệu chính: Một là, tư liệu báo chí tiếng Pháp được xuất bản tại Đông Dương và Pháp, đề cập đến Hoàng Sa. Hai là, tư liệu của Đảng bộ Quảng Nam - Đà Nẵng, đề cập đến chủ quyền Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa. Ba là, nguồn tư liệu hồi ức của các nhân chứng - là những người trực tiếp thực thi chủ quyền tại quần đảo này, từ năm 1954 đến năm 1975. Các tài liệu trên, đã đem đến cho tập sách nhiều thông tin khoa học thú vị, mới mẻ và có tính thuyết phục cao.
HUYỆN HOÀNG SA qua tư liệu và hồi ức là một cuốn sách đáng đọc, góp phần hữu hiệu vào việc tiếp tục đấu tranh bảo vệ chủ quyền của nước ta đối với huyện Hoàng Sa, đồng thời giúp người đọc hiểu hơn, yêu hơn mảnh đất thiêng liêng này của Tổ quốc.
Cuốn sách dày 408 trang do Võ Công Trí, Lưu Anh Rô chủ biên, được Nhà xuất bản Đà Nẵng phát hành vào năm 2019, hiện có tại Thư viện thuộc Trung tâm Văn hóa, Thông tin và Thể thao thành phố. Xin giới thiệu đến bạn đọc.