​           Nói đến truyền thống hiếu học xã Bảo Quang, thị xã Long Khánh, ai cũng trầm trồ, ngưỡng mộ một dòng họ đã vượt qua bao khó khăn, thách thức trong cuộc sống, đoàn kết nuôi dạy con cháu trong họ tộc ăn học thành tài, đó là dòng họ Nguyễn Đức. Vốn xuất thân từ những gia đình nông dân nghèo tại làng Lam Thủy, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị, từ những năm 1979-1980 anh em họ tộc dòng họ Nguyễn Đức vào tìm kế sinh nhai, lập nghiệp tại ấp Bàu Cối, xã Bảo Quang, thị xã Long Khánh, tỉnh Đồng Nai; trưởng họ là cụ Nguyễn Đức Bật.

Dòng họ hiếu học trao thưởng cho con chá​u

Với truyền thống hiếu học, tuy khởi nghiệp rất gian nan, chật vật, song anh em trong họ tộc luôn đoàn kết một lòng, tương trợ lẫn nhau, với tâm niệm Chỉ có học vấn, có tri thức mới có thể thắp sáng tương lai, mở ra chân trời mới cho thế hệ con cháu, nên các bậc cha ông không quản ngại gian lao mưa nắng dãi dầu, cật lực lao động, quyết tâm vượt qua số phận, chăm lo cho con cháu đến trường ăn học. Ý thức được sự cơ cực, sự hy sinh của ông bà cha mẹ, các con cháu họ tộc Nguyễn Đức luôn tự giác, cần mẫn chăm ngoan học tập, đồng thời tranh thủ lao động ngoài giờ học phụ gia đình mưu sinh và trang trải chi phí học hành. Từ những năm tháng đầu gian nan khó khăn với cuộc sống bấp bênh cơm độn ngô khoai, thoắt chốc mà đã 35 năm sinh cơ lập nghiệp vùng đất đỏ miền Đông Nam bộ, dòng họ Nguyễn Đức đã ngày càng nhiều con cháu đỗ đạt cao, có công ăn việc làm khá ổn định, tiếp tục trở về hội tụ tiếp sức đến trường cho thế hệ đàn em trong họ tộc, giúp nhau cùng tiến rất đáng trân trọng.

Có 40 gia đình trong họ tộc, sống đoàn kết, tương thân tương ái thăm viếng tương trợ, đùm bọc lẫn nhau khi hiếu hỉ, khi hữu sự, hoạn nạn; cùng chăm lo sự nghiệp giáo dục con cháu, giúp đỡ con cháu ăn học thành tài. Tuy cuộc sống tha hương còn bộn bề những khó khăn, song hàng năm vào giữa tháng 7 sau tổng kết năm học, Dòng họ Nguyễn Đức đều tổ chức trang trọng lễ báo công, phát thưởng cho con cháu, khích lệ, động viên con cháu học tốt tại Đền thờ họ tộc Nguyễn Đức tại ấp Bàu Cối, xã Bảo Quang. Lễ kính cáo tổ tiên diễn ra nghiêm trang với chiêng trống bát nhã và nghi thức tế lễ cổ truyền, ông Nguyễn Đức Lam báo cáo trước tiên tổ những thành tích của con cháu, mong tiên tổ phúc ấm cho con cháu luôn mạnh khỏe, học hành tấn tới. Sau nghi lễ kính cáo tổ tiên, Ban Khuyến học Dòng họ đã tuyên dương, khen thưởng con cháu có thành tích xuất sắc trong học tập và lao động. Đáng phấn khởi là số lượng học sinh giỏi ngày càng tăng cao, nhiều gia đình có con cháu là học sinh giỏi toàn cấp thời phổ thông, có 2 - 3 con đỗ Đại học. Tính đến nay, dòng họ Nguyễn Đức tại xã Bảo Quang đã có trên 40 cháu tốt nghiệp Đại học; tiêu biểu như gia đình ông Nguyễn Đức Tháp, con trai cả là Thạc sỹ Nguyễn Đức Minh Trí, tốt nghiệp Cao học kinh tế tại Liên xô, hiện công tác công ty phần mềm Trí Nguyên, TP. Hồ Chí Minh; con trai thứ - Nguyễn Đức Thiện, kỹ sư công nghệ thông tin, công ty phần mềm toàn cầu. Gia đình ông Nguyễn Đức Cựu có 4 con đều tốt nghiệp Đại học: Nguyễn Đức Thiên Văn, Đại học bách khoa, công tác công ty Boss của Đức, Nguyễn Đức Quỳnh-ĐH Thủy sản, Nguyễn Thị Quỳnh Nga, cử nhân Hóa. Hoặc như Nguyễn Đức Dũng, con trai gia đình Nguyễn Đức Lam, kỹ sư công nghệ thông tin, tu nghiệp ở Nhật về làm việc tại công ty phần mềm Quang Trung…

Trẻ con học chữ, học kỹ năng sống, người lớn cũng bảo nhau tích cực học bổ sung, cập nhật kiến thức về khoa học kỹ thuật, về thời sự xã hội, học mọi lúc, mọi nơi tại trung tâm học tập cộng đồng của xã, hoặc tại nhà bà con họ tộc có điều kiện về thiết bị máy tính kết nối mạng… để ứng dụng trong lao động sản xuất,  nâng cao chất lượng sản phẩm cây trồng, vật nuôi, vươn lên thoát nghèo, làm giàu chính đáng, giáo dục nhân cách cho con trẻ, chăm lo cho thế hệ đời sau ngày càng vinh hiển, giáo dục cho con cháu khi thành tài biết trở về nguồn cội, hàng năm ủng hộ đóng góp quỹ khuyến học họ tộc, trao tặng học bổng, đồ dùng học tập cho thế hệ đàn em, trực tiếp kể chuyện phấn đấu học hành cho em cháu cùng noi gương, phấn chấn học tập tốt.

Ông Võ Văn Thành, Bí thư Đảng ủy xã-Chủ tịch Hội Khuyến học xã Bảo Quang khen ngợi: “Đó là một dòng họ học tập điển hình của xã Bảo Quang, tổ chức rất bài bản, năm nào cũng tổ chức họp mặt định kỳ, động viên con cháu học tập, giúp đỡ tương trợ nhau trong mưu sinh, lao động sản xuất và học tập, nhiều con cháu ăn học thành tài rất đáng biểu dương”

Gia đình là tế bào của xã hội, mỗi một gia đình học tập, dòng họ học tập chính là hạt nhân của xã hội học tập, đóng góp tích cực vào phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập địa phương. Thành quả, trái ngọt chỉ có được khi chúng ta biết vun trồng, chăm chút cho cây, để xây dựng được gia đình, dòng họ học tập, có được ấp/khu phố văn hóa thì phải chú trọng nếp nhà. Dòng họ học tập Nguyễn Đức chính là những bông hoa đẹp trong vườn hoa hiếu học./.

                                                                             Nam Hà